از مهمترين نكاتى كه در زندگانى كودكان نقشى بس بااهميت دارد و گاه رعايت نكردن آن صحنه‏ هاى بسيار دردناك و ناراحت ‏كننده ‏اى مى ‏آفريند، تبعيض در محبت ‏به كودكان است.

برخى پدران و مادران به تصورى ناصحيح، گمان مى‏ كنند اختيار اظهار احساسات خود و اختيار فرزندان و اموال خويش را دارند و از اين روى مى ‏توانند به هر كس خواستند ببخشند. و از هر كه خواستند دريغ كنند. و به هر كس خواستند و به هر مقدارى كه دلشان خواست اظهار محبت و ابراز احساسات كنند و از اين روى به برخى كودكان خود توجه ويژه ‏اى مى ‏كنند، اظهار محبت ‏بيشتر، توجه زيادتر، كمك ‏هاى مالى و هديه ‏هاى فراوان‏تر به برخى كودكان نمونه‏ هاى بارز اين تبعيض در محبت است.

آنان با اين كار تخم دشمنى و كينه و حسادت را در دل پاك كودكان مى‏ كارند و چه ميوه اى تلخ و ناگوار و چه حاصلى شوم به دست مى ‏آورند.

برخى ديگر از پدر و مادران گمان مى‏ كنند كودكان توان فهم مسائل ارتباطى و عاطفى را ندارند و نمى‏ توانند محبتهاى آنان به ديگر كودكان را بفهمند و يا اينكه دل شكسته آنان را مى ‏توان با هديه‏ اى كوچك به دست آورد از اين روى به يكى از فرزندان توجه بى ‏حساب و به ديگرى بى ‏اعتنايى بى‏ اندازه مى ‏كنند و گاه مى ‏خواهند با هديه ‏اى جبران اين بى‏ توجهى‏ ها و عدم رعايت تساوى در اظهار محبت و ابراز احساسات را بنمايند.

آنان نمى ‏دانند كه هيچ نگاه محبت ‏آميز پدر و مادر به يكى از كودكان از ديد تيزبين ديگر فرزندان پنهان نمى‏ ماند و اثر سوء بياد مانده از يك رفتار تبعيض ‏آميز با هيچ هديه و سرگرمى از ذهن كودك زدوده نمى‏ شود.

در اين رابطه روايات بسيارى رسيده است ما تنها به دو روايت اشاره كرده سپس به اين نكته مهم در زندگى زهرا(س) توجه مى ‏كنيم.

امام صادق(ع) فرمود:

پيامبر اكرم(ص) مردى را ديد كه دو پسر داشت‏ يكى را بوسيد و ديگرى را نبوسيد. رسول اكرم‏ به او اعتراض كرده فرمود: چرا بين آن دو به تساوى رفتار نكردى؟

امام باقر(ع) فرمود:

به خدا سوگند برخى فرزندانم را بر روى زانويم مى‏ نشانم و بسيار به او محبت نموده از او تشكر مى‏ كنم با اينكه حق با فرزند ديگرم هست ولى براى حفاظت همان فرزند (كه حق با اوست) و نيز حفاظت‏ ساير فرزندانم اين كار را انجام مى ‏دهم تا برادران آنگونه كه با يوسف رفتار كردند با وى رفتار نكنند.

يعنى توجه كردن به فرزندى كه شايستگى آن را هم دارد (همانند يوسف پيامبر) باعث‏ شد ديگر برادران حسادت ورزيده و كينه او را به دل گرفته در چاهش بيندازند.از اين روى بايد همه فرزندان را احترام كرد، حتى آن را هم كه ظاهرا سزاوار احترام و توجه و محبت نيست مورد توجه و نوازش قرار داد.

علامه مجلسى مى‏ گويد: حسن و حسين(عليهما السلام) در كودكى خط مى‏ نگاشتند. امام حسن(ع) به امام حسين رو كرد و گفت: خط من از خط تو بهتر است. و امام حسين(ع) گفت: نه بلكه خط من از خط تو نيكوتر است.

پس هر دو نزد مادرشان شتافتند و گفتند: مادر، بين ما داورى كن. فاطمه(س) نخواست‏ يكى را بر ديگرى برترى داده و يكى را برنجاند از اين روى گفت: از پدرتان سؤال كنيد. آنان نزد پدر آمدند اما اميرالمؤمنين(ع) نيز نخواست ‏يكى را برترى دهد و ديگرى را آزرده خاطر نمايد فرمود: از جدتان رسول خدا(ص) بپرسيد. و چون آن دو نزد پيامبر اكرم(ص) آمدند. او فرمود: من داورى نمى‏ كنم …

تا اينكه بالاخره بنا شد فاطمه(س) مجددا بين آنها داورى كند در اينجا فاطمه(س) شيوه بسيار زيبا و هنرمندانه‏اى را انتخاب كرد، تا ضمن پايان گرفتن ماجرا هيچكدام ناراحت نشده ضربه عاطفى نبينند. آرى فاطمه(س) فرمود: من گردنبندى دارم كه داراى چند گوهر است. اكنون بند آن را مى ‏گشايم و آن گوهرها بر زمين مى ريزد شما گوهرها را از زمين برگيريد، هر كس تعداد بيشترى گوهر بدست آورده باشد خط او نيكوتر است…

و در روايتى ديگر اين جريان اينگونه بازگو شده است:

پيامبر اكرم(ص) در مسجد نشسته بود كه حسن و حسين(عليهما السلام) وارد شدند و امام حسن(ع) اظهار داشت:

پدربزرگ! من و برادرم حسين كشتى گرفتيم ولى هيچكداممان بر ديگرى پيروز نشد اكنون مى‏ خواهيم بدانيم نيروى كداميك از ما بيشتر است. پيامبر اكرم(ص) فرمود: اى عزيزان من دو پاره جگرم كشتى سزاوار شما نيست. برويد و خط بنگاريد. هر كدام خط او نيكوتر باشد، نيرو و توان او نيز بيشتر خواهدبود.

آن دو رفتند و هر كدام سطرى نگاشته آمدند و نوشته ‏هاى خود را به پيامبر دادند تا بين آنها داورى كند. ولى پيامبر نخواست دل آنان را بشكند از اين روى گفت‏ به سراغ پدرتان برويد. على(ع) نيز نخواست آنان را آزرده خاطر سازد و آنها را به سراغ فاطمه(س) فرستاد. فاطمه(س) به خاطر رعايت عواطف كودكانه آنان و نيازردن آنها پيشنهاد كرد رشته گردنبند خود را بگشايد و آنان گوهرهاى آن را برگيرند هر كدام گوهر بيشترى به دست آورد برنده مسابقه اعلام شود…

منابع:

روش ها و بینش های حضرت زهرا علیه السلام درباره یک زندگی زیبا،احمد لقمانی،انتشارت شفق،1386